Το αναπάντητο ερώτημα της κρίσης στην Ουκρανία

Ο μεγαλοεπενδυτής Τζορτζ Σόρος διατυπώνει τη σοβαρότερη μέχρι τώρα θέση για τον περιορισμό της οικονομικής και πολιτικής ισχύος στην υφήλιο

Από την πρώτη στιγμή της έκρηξης των αιματηρών γεγονότων στην Ουκρανία και την απομάκρυνση του κ. Γιανουκόβιτς, ομολογώ πως με βασανίζει ένα ερώτημα στο οποίο δεν κατόρθωσα να βρω ικανοποιητική απάντηση.

Υπάρχουν τα εξής δεδομένα. Οι δυναμικές διαδηλώσεις στην Ουκρανία -ακόμη και με ελεύθερους σκοπευτές- είχαν την έγκριση της Δύσης, τόσο με δηλώσεις όσο και με πράξεις ή παραλείψεις. Οι ΗΠΑ και η Ευρώπη αφενός καταδίκαζαν μονομερώς τα αιματηρά γεγονότα, αποδίδοντας ευθύνη μόνον στην ουρανική κυβέρνηση, και αφετέρου δέχονταν σε συζητήσεις ηγέτες της ουκρανικής αντιπολίτευσης.

Χωρίς αμφιβολία, οι Δυτικοί γνώριζαν πως η Ρωσία δεν θα έμενε απαθής στην ουκρανική κρίση. Ήδη, από το 2008, όταν επιχειρήθηκε από την Γεωργία να προκληθεί ένταση με την Ρωσία, οι προθέσεις του Ρώσου προέδρου δεν χωρούσαν αμφισβήτηση. Δεν θα επέτρεπε η Ρωσία να εγκατασταθεί το ΝΑΤΟ στα σύνορά της. Πολύ περισσότερο, όταν αυτό επιχειρείται με την Ουκρανία, όπου τα γεωστρατηγικά συμφέροντα της Ρωσίας είναι μέγιστα.

Όχι μόνον επειδή η Ουκρανία θα αποτελεί σημαντική απειλή στα χέρια του ΝΑΤΟ, αλλά και επειδή αφενός το ουκρανικό έδαφος είναι ενεργειακός κόμβος από όπου μεταφέρεται το ρωσικό αέριο στην Ευρώπη, αλλά και αφετέρου στην Κριμαία βρίσκεται η υψίστης σημασίας έδρα του ρωσικού Στόλου της Μαύρης Θάλασσας, που ελλιμενίζεται στη Σεβαστούπολη.

Σύμφωνα με τη ρωσική οικονομική εφημερίδα «Κομερσάντ», η Μόσχα αναθέρμανε με επείγουσες διαδικασίες μια σειρά από επενδυτικά σχέδια στην Κριμαία, εκ των οποίων τα δύο σημαντικότερα είναι η ανακατασκευή της περιφερειακής οδού Χερσόνησος - Τζάνκοϊ - Θεοδόσια - Κερτς και η γεφύρωση των Στενών του Κερτς, που θα επιτρέπει στη χερσόνησο απευθείας σύνδεση με τη Ρωσία και ειδικότερα με τη χερσόνησο του Ταμάν.

Επομένως, για ποιο λόγο οι Δυτικοί επιχείρησαν -ή ανέχθηκαν- την πραξικοπηματική ανατροπή του προέδρου της Ουκρανίας; Η αποδεδειγμένη όντως διεφθαρμένη διαχείριση των κοινών εξήγειρε το ήθος των Δυτικών, και θέλησαν να εγκαθιδρύσουν ηγεσία στην Ουκρανία αμέμπτου ηθικής; Υπάρχει άραγε πολιτικός, ή δημοσιογράφος που να αγνοεί ότι όσο και να ψάξεις στην Ουκρανία, πολιτικό με ήθος πολύ δύσκολα θα βρεις; Και πώς θα εγκαθιδρυθεί κράτος δικαίου με συγκυβερνήτες φιλοναζί;
Ένας εκ των δύο λόγων -κατά την εκτίμησή μου-, ή και οι δύο πρέπει να υπάρχουν που να εξηγούν την κίνηση της Δύσης, οι οποίοι εμφανίζουν κατ’ αρχάς, νικητή τον κ. Πούτιν. Ή στόχος είναι επαναφορά της διασπαστικής πολιτικής στα κράτη της Ευρώπης, με πρώτο θύμα -κατ’ αυτήν την δεκαετία- την Ουκρανία, είτε η χώρα αυτή επελέγη να υποδυθεί τον ρόλο της Ιφιγένειας, ώστε να υποχρεωθεί η Ευρώπη να πάψει εξαρτώμενη από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο.

Με προϊδέασε επ’ αυτού μια άποψη που διατυπώθηκε στο Al Monitor, σύμφωνα με την οποία οι Ευρωπαίοι θέλουν να ακυρώσουν τον South Stream, οι διαπραγματεύσεις για τον οποίον ανεστάλησαν, όπως ανακοίνωσε εκπρόσωπος του Επιτρόπου Ενέργειας της Ε.Ε., ότι το εγχείρημα της μεταφοράς φυσικού αερίου από τη Ρωσία στην Ευρώπη μέσω της Μαύρης Θάλασσας, φαίνεται να καταρρέει αφού οι Ευρωπαίοι εταίροι δηλώνουν πλέον επιφυλακτικοί για την υλοποίησή του και μάλιστα αποσύρονται από το έργο.

Ακόμη και ο εκπρόσωπος της ιταλικής Εni, που συμμετέχει κατά 20% στον South Stream, δήλωσε στους Financial Times ότι το μέλλον του αγωγού είναι αβέβαιο εάν η Ε.Ε. και η Ρωσία δεν καταλήξουν σε συμβιβασμό για την κατάσταση στην Ουκρανία. Κι ενώ συμβαίνουν αυτά, έρχεται η είδηση από τις ΗΠΑ, οι οποίες «προσφέρονται» να τροφοδοτούν αυτές την Ευρώπη με φυσικό αέριο, που θα έρχεται εδώ υγροποιημένο.

Δεν φθάνει αυτό, για να αρχίσουν οι υπόνοιες, ότι ακόμη και εάν δεν σχεδιάσθηκε από Δυτικούς η όλη η ιστορία, τουλάχιστον γίνεται εκμετάλλευση των γεγονότων; Αν δεν φτάνει, έρχεται ο κ. Τζορτζ Σόρος ο οποίος διατυπώνει τη σοβαρότερη μέχρι τώρα θέση, για περιορισμό της οικονομικής και πολιτικής ισχύος στην υφήλιο. Με άρθρο του, που αναδημοσιεύθηκε εχθές από την Voria.gr, προτείνει την αξιοποίηση των αμερικανικών αποθεμάτων πετρελαίου στη «μάχη» κατά της Ρωσίας, μειώνοντας την τιμή του κατά 12 δολ. το βαρέλι. Η Ρωσία θα χάσει αμέσως 40 περίπου δισ. δολ., ποσό που αντιστοιχεί σε περίπου 2% του ΑΕΠ της χώρας.

Υπενθυμίζω ότι, ο πλούτος της Ρωσίας έχει αυτήν την στιγμή μόνον δύο κύριες πηγές. Την ενέργεια και τα όπλα. Πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η ενέργεια στην ρωσική οικονομία φαίνεται από το γεγονός, ότι ο κ. Πούτιν είχε υπολογίσει στον προϋπολογισμό του 2004 την τιμή του πετρελαίου στα 25 δολάρια ανά βαρέλι κι εκείνη την χρονιά η τιμή εκτινάχθηκε στα 80 δολάρια, χωρίς να αυξηθεί το κόστος εξόρυξης.

Όλα είναι επομένως πιθανά. Κατά κανόνα, στις διεθνείς σχέσεις, το πλέον απίθανο είναι αυτό που βρίσκεται στην επιφάνεια.

Ο Μακεδών